TÜBİTAK TEYDEB-1501

Tüm ekzom dizilime (WES) ve tüm genom dizilime (WGS), nadir hastalıkların genetik tanısında kullanılan Yeni Nesil Dizileme(NGS) tabanlı genetik testlerdir. Ancak WES/WGS’nin nadir hastalıkların tanısındaki başarılarına rağmen mevcut tanı oranı yaklaşık %25 ila %50 arasında değişmektedir. RNA dizilime (RNA dizileme-RNAseq) nadir hastalıkların tanısını artırmayı amaçlayan yeni bir yaklaşımdır. Son yayınlar, WES/WGS teknikleri ile sonuç elde edilemeyen hastalarda tanı oranlarını artırmak için RNA dizilemenin başarısına odaklanmaktadır. Nadir hastalığı olan hastalarda genetik tanının konulmasında WES/WGS yöntemlerine eklenen RNA dizileme yöntemi tamamlayıcı bir tanı aracı olmayı vaat etmektedir. Çalışmada kapsamında WES analizi sonucunda hastalık etmeni olup olmadıkları henüz literatürde bildirilmemiş olan VUS (patojenik etkisi bilinmeyen) varyant saptanan olgular ve WES analizi yapılacak olan hastalar ve ailelerinden  (200 olgu) yer alacaktır. Toplam 200 kişide WES analiz sonucunda çıkan varyantlar RNA dizileme ile değerlendirilecektir. WES analizi sonucunda tanı konulamayan hastalarda RNA-Seq'in tanı gücü değerlendirilecek, RNA verisinden varyant analizi, transkriptom analizi, uç birleştirme bölgelerindeki varyantların tayini gerçekleştirilecektir. Bu sayede anormal gen ifadesi seviyelerine ve anormal uç birleştirme (splicing) olaylarına yol açan varyantlar, nedensel varyantlar olarak belirlenebilecektir. Böylelikle, DNA verisi dışında yeni bilgilere erişilebilecektir. Bu çalışma günümüzde kullanılan standart tanı yöntemleri tarafından henüz tespit edilemeyen değişkenlerin belirlenmesi ve yorumlanması sayesinde nadir hastalıkların genetik tanısının konulmasına katkı sağlamayı amaçlanmaktadır.